شرکت مبین انرژی خلیج فارس در سال ۷۷ توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی تاسیس شد و در سال ۹۳ سهامی عام شد و از سال ۹۴ با نماد مبین در بورس فعالیت میکند. ۸۳ درصد سهام مبین متعلق به فارس است و فارس بر روی آن کنترل مستقیم دارد.
فعالیت شرکت درصنعت ارائه سرویس های جانبی شرکت های پتروشیمی است. مبین با مساحت ۷۴ هکتار واقع در فاز یک پتروشیمی منطقه ویژه ی اقتصادی پارس جنوبی است. هدف از احداث این مجتمع صرفه جویی در هزینه های سرمایه گذاری و تولیدی و کاهش بهای تمام شده ی انرژی مصرفی مجتمع های مستقردر منطقه بوده است. این شرکت یکی از بزرگ ترین واحد های یوتیلیتی دنیا است و با ارزش بازار ۴۹ همتی جزء ۵۰ شرکت بزرگ بورس تهران است. شرکتهای فجرانرژی خلیج فارس و دماوندانرژی عسلویه، بعنوان تنها شرکتهای مشابه در کشوردر این صنعت می باشند. همچنین فروش کلیه محصولات مختلف این شرکت به بازار داخلی میباشد وشرکت فروش صادراتی ندارد.
شرح فعالیت و محصولات مبین
مبین دارای پنج قسمت مختلف است.
- در واحد نیروگاه تولید برق و تولید بخار صورت میگیرد و مهمترین واحد مبین است.
- چندین واحد آب که شامل آب خنک کننده، آب بدون املاح، آب شیرین کن و آب آتش نشانی است.
- واحد جداسازی هوا که تولید نیتروژن و اکسیژن در این قسمت صورت میگیرد.
- واحد گازی جهت دریافت گاز از شبکه سراسری و تقلیل فشار آن جهت توزیع میان مجتمع های پتروشیمی
- واحد تصفیه پساب جهت تصفیه پساب های صنعتی و واحد زباله سوز جهت سوزاندن و امحای پسماندهای جامد و مایع
در جدول زیر ظرفیت واحدهای مختلف و مقدار تولید آن مشاهده میشود.
بیشترین مبلغ فروش مربوط به انتقال گاز خوراک است، اما در سودسازی شرکت تاثیر چندانی ندارد به طوری که سود حاصل از آن در پنج سال های اخیر حدود ۳۰ تا ۳۷ میلیارد تومان بوده است که اهمیت آن در سال های اخیر هم کمتر شده است. با کنار گذاشتن گاز خوراک، سایر مبالغ فروش در نمودار زیر نمایش داده شده است. واحد نیروگاه ۴۰ درصد و واحد جداسازی هوا ۲۳ درصد مبلغ فروش را تشکیل میدهند.
نرخ گذاری مبین
از سال ۹۷ به بعد نحوه نرخ گذاری در مبین تغییر یافت زیرا شرکت های مصرف کننده نسبت به بالا بودن نرخ ها که به صورت دلاری تعیین شده بودند، اعتراض داشتند. شورای رقابت سعی داشت تا به نحوی سودآوری شرکت های یوتیلیتی را به مصرف کنندگان آنها متصل کند. لذا در جلسه ۳۷۷ شورای رقابت، فرمول زیر براساس میانگین وزنی بازده دارایی های مصرف کنندگان پیشنهاد شد.
درآمد عملیاتی امسال مبین= (میانگین وزنی بازده دارایی های مولد مصرف کنندگان در سال قبل * ارزش دارایی مولد مبین در سال قبل) + جمع بهای تمام شده کالای فروش رفته، هزینه های اداری عمومی و سایر هزینه های عملیاتی مبین در سال قبل
بر اساس درآمد عملیاتی حاصل از فرمول بالا، شرکت ملی صنایع پتروشیمی نرخ فروش هر یک از سرویس های جانبی استخراج و به مصرف کنندگان محصولات اعلام می نماید. قیمت های محاسبه شده و ابلاغی صرفا بر پایه ریالی است زیرا ماخذ استخراج قیمت از دستورالعمل بالا، صورت های مالی حسابرسی شده شرکت ها است.
این فرمول نیز مشکلات مربوط به خود را دارد و دعاوی حقوقی مبین با زاگرس و جم کماکان ادامه دار بوده است. برای مثال شفاف نبودن برخی پارامتر های مندرج در فرمول و در نظر نگرفتن ارزش روز دارایی ها با توجه به شرایط تورمی و تاخیر یک ساله مبین نسبت به شرکت های مصرف کننده در شناسایی درآمد عملیاتی از جمله مشکلات این فرمول است.
مهمترین آیتم در بهای تمام شده مبین مربوط به گاز سوخت است که ۶۰ الی ۷۰ درصد بهای تمام شده را به خود اختصاص می دهد. نرخ سوخت شرکت های تولیدکننده یوتیلیتی در سال ۱۴۰۰ به میزان ۱۰% نرخ خوراک بود که در سال ۱۴۰۱ به ۴۰% نرخ خوراک تغییر یافت و موجب کاهش سودآوری شرکت شد. نرخ خرید گاز سوخت و خوراک توسط شرکت گاز مشخص میشود. در نمودار زیر به شیب تغییرات نرخ گاز سوخت و تاثیر این افزایش در حاشیه سود ناخالص مبین اشاره شده است. همچنین افزایش نرخ خوراک نیز منجر به کاهش سودآوری شرکت های مصرف کننده شده و تاثیر منفی بر درآمدهای شرکت میگذارد.
روند مبلغ فروش و سود خالص شرکت نیز در نمودار بعدی قابل رویت است. در سال های ۹۷ تا ۹۹ شرکت به لحاظ فروش و سودسازی در کمترین سطح بوده و در سه سال اخیر وضعیت بهتری داشته است.
یکی از مسائل مهم در رابطه با مبین، مطالبات آن است که حدود ۲۷ همت گزارش شده و عمده آن مربوط به زاگرس، جم و شپدیس است. در سال های اخیر مطالبات شرکت رشد شدیدی داشته است و از طرفی نیاز شرکت به وجه نقد جهت پروژه آپادانا اهمیت این مسئله را پر رنگ تر می کند. عمده این مبالغ به دلیل عدم پذیرش نرخ نامه شورای رقابت است زیرا شرکت های مصرف کننده به این نرخ ها اعتراض دارند و این موضوع از طریق شورای رقابت و مراجع قانونی در حال پیگیری است.
طرح توسعه مبین
پروژه متانول آپادانا خلیج فارس و توسعه واحد تولید برق و بخار از جمله مهمترین طرح های توسعه مبین هستند.
مبین در سال ۹۸ طی یک مزایده اقدام به خریداری آپادانا کرد و تقریبا مالک کل سهام آن است. آپادانا سال ۹۰ در زمینی به مساحت ۹ هکتار در فاز دو تاسیس شد. ظرفیت تولید متانول آن سالیانه ۱۶۵۰ هزار تن است. شرکت در مجاورت نیروگاه پتروشیمی دماوند قرار گرفته است و تامین خوراک گاز و آب و برق از طریق قرارداد با شرکت دماوند تامین میشود و اکسیژن و بخار نیز توسط خود مبین تامین میشود.
تقریبا ۹۵ درصد کل پروژه تکمیل شده است و انتهای سال ۱۴۰۳ تاریخ تقریبی راه اندازی تولید تجاری ذکر شده است. بیش از ۳۸۰۰ میلیارد تومان و ۳۷ میلیون یورو دیگر جهت راه اندازی اولیه پروژه برآورد شده است. تاکنون مبین ۹۰۰۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری کرده است و آپادانا دارای ۴۰۰۰ میلیارد تومان تسهیلات کوتاه مدت است.
بیشتر بخوانید: سود و زیان شرکت شهید تند گویان|شگویا
سود و زیان مبین
عمده مصرف کنندگان مبین شرکت های زاگرس، جم، شپدیس، پارس، آریا و نوری هستند. مفروضات زیر برای سال ۱۴۰۳ در نظر گرفته شده است.
شرح مفروضات | مقدار |
میانگین وزنی بازده دارایی مصرف کننده ها | ۱۶% |
ارزش دارایی مولد مبین | ۲۲۰۰ میلیون یورو |
بهای عملیاتی سال گذشته مبین | ۱۱۰۵ میلیون دلار |
نرخ گاز سوخت | ۴۳۰۰ تومان |
با توجه به این که نرخ نامه مربوط به سال ۱۴۰۲ هنوز ابلاغ نشده است. مبالغ مربوط به این سال علی الحساب و موقتی هستند. سایر درآمدهای عملیاتی در این سال ناشی از افزایش سود سال قبل با ابلاغ نرخنامه مربوط به آن سال است.
دوره مالی (مبالغ به میلیارد تومان) | ۱۴۰۱ | پیش بینی ۱۴۰۲ | ۱۴۰۲ حسابرسی نشده | پیش بینی ۱۴۰۳ |
فروش | ۳۷۲۶۲ | ۴۴۵۲۹ | ۴۸۳۳۳ | ۵۶۵۱۸ |
بهای تمام شده از کالای فروش رفته | (۲۸۶۵۶) | (۳۷۹۹۵) | (۴۱۸۵۴) | (۴۷۶۰۰) |
سود (زیان) ناخالص | ۸۶۰۶ | ۶۵۳۴ | ۶۴۷۹ | ۸۹۱۸ |
هزینه های عمومی و اداری و تشکیلاتی | (۲۷۲) | (۳۴۷) | (۳۸۴) | (۴۸۴) |
خالص سایر درآمدهای عملیاتی | ۰ | ۴۱۴۸ | ۵۱۶۹ | ۱ |
سود (زیان) عملیاتی | ۸۳۳۵ | ۱۰۳۳۴ | ۱۱۲۶۴ | ۸۴۳۵ |
سایردرآمدها و هزینه ها | ۲۸۳ | ۲۷۵ | ۲۸۳ | ۳۵۸ |
سود (زیان) خالص | ۸۶۱۷ | ۱۰۶۰۹ | ۱۱۵۴۶ | ۸۷۹۲ |
سرمایه | ۶۰۷۱ | ۶۰۷۱ | ۶۰۷۱ | ۶۰۷۱ |
سود هر سهم (تومان) | ۱۴۲ | ۱۷۵ | ۱۹۰ | ۱۴۵ |
برآورد سود خالص برای سال ۴۰۳ به ازای هر سهم ۱۴۵ تومان است که P/E آینده نگر آن با قیمت فعلی ۵.۲ است. ارزش برآوردی مبین ۴۵ همت و آپادانا ۸.۴ همت تخمین زده میشود درحالیکه مارکت فعلی مبین ۴۸ همت است. اما اگر با P/E 4 قصد خریداری مبین را داشته باشیم، با سود برآوردی به عدد ۳۵ همت میرسیم و با اضافه کردن ارزش زیرمجموعه آن به عدد ۴۳ تا ۴۴ همت میرسیم.
ارزش دارایی مولد شرکت های مصرف کننده و سود آنها روی ROA تاثیر میگذارد و میتواند سودسازی مبین را دستخوش تغییرات زیادی کند. نرخ سوخت نیز در سال های اخیر نسبت بالاتری از گاز خوراک را گرفته و آیتم فوق العاده مهمی است که در تخمین سود به صورت محتاطانه در نظر گرفته شد. در جدول زیر تحلیل حساسیت سود (به ریال) به این دو مورد بررسی شده است.