تحلیل صنعت مس

مس به عنوان یکی از فلزات اساسی و پرکاربرد در صنایع مختلف، نقش مهمی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کند. این گزارش به بررسی وضعیت تولید، مصرف، و قیمت در بازار جهانی می‌پردازد و عوامل مؤثر بر این بازار را تحلیل می‌کند.

این فلز (Cu) با عدد اتمی ۲۹ یکی از قدیمی‌ترین فلزاتی است که توسط انسان کشف و استفاده شده است و به دلیل ویژگی‌های خاص خود، کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف دارد. نام فلز مس به لاتین “cuprum” است.

ویژگی های فلز مس

• رسانایی الکتریکی و حرارتی بالا: از جمله بهترین رساناهای الکتریسیته و حرارت است که آن را برای استفاده در سیستم‌های الکتریکی و الکترونیکی بسیار مناسب می‌کند.
• مقاومت در برابر خوردگی: مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد که باعث می‌شود طول عمر بالایی در شرایط مختلف محیطی داشته باشد.
• قابلیت انعطاف‌پذیری و چکش‌خواری: بسیار انعطاف‌پذیر و قابل چکش‌خواری است، که آن را برای ساخت سیم‌ها و لوله‌ها مناسب می‌کند.
• خاصیت ضدباکتری: سطح این فلز می‌تواند رشد باکتری‌ها را مهار کند، که این خاصیت به‌ویژه در کاربردهای پزشکی و بهداشتی مفید است.
• رنگ و زیبایی ظاهری: دارای رنگ قرمز خاصی است که از آن در معماری و تزئینات استفاده می‌شود.

کاربرد فلز مس

• صنعت الکتریکی: سیم‌های مس به دلیل رسانایی بالا در صنعت برق برای انتقال نیرو، کابل‌ها و تجهیزات الکتریکی استفاده می‌شوند.
• الکترونیک: مدارهای چاپی، قطعات الکترونیکی و میکروالکترونیک به دلیل رسانایی و پایداری از آن بهره می‌برند.
• لوله‌کشی و سیستم‌های انتقال حرارت: لوله‌های مسی به دلیل مقاومت در برابر خوردگی و تحمل حرارتی در سیستم‌های لوله‌کشی آب و سیستم‌های سرمایش و گرمایش به کار می‌روند.
• صنعت خودروسازی: در خودروها از مس در سیستم‌های الکتریکی، رادیاتورها و موتورهای الکتریکی استفاده می‌شود.
• آلیاژسازی: به‌عنوان عنصر اصلی در آلیاژهای مختلف مانند برنج و برنز به کار می‌رود که برای ساخت ابزارهای مختلف صنعتی، زیورآلات و سکه‌ها استفاده می‌شوند.

• پزشکی و بهداشت: به دلیل خاصیت ضدباکتری، از مس در ابزارهای جراحی، سطوح بیمارستانی و برخی داروها استفاده می‌شود.

روند تولید : از استخراج تا محصول نهایی

• استخراج: سنگ معدن مس از طریق استخراج روباز یا زیرزمینی استخراج می‌شود.
• خردایش و آسیاب: سنگ‌های استخراج ‌شده خرد و به پودر تبدیل می‌شوند.
• فلوتاسیون: مس از سنگ‌های معدنی جدا شده و به صورت کنسانتره مس جمع‌آوری می‌شود.
• ذوب: کنسانتره در کوره‌های داغ ذوب شده و مس مات (۶۰-۷۰% خلوص) تولید می‌شود.
• تصفیه حرارتی: مس مات بیشتر تصفیه شده و به بلیستر (۹۸-۹۹% خلوص) تبدیل می‌شود.
• تصفیه الکتریکی: مس بلیستر در فرایند الکترولیز خالص‌سازی شده و به مس تصفیه‌شده با خلوص ۹۹.۹۹% می‌رسد.
• ریخته‌گری: مس تصفیه‌شده به شکل سیم یا قالب برای استفاده در صنایع مختلف تولید می‌شود.

روند تولید جهانی

تولید جهانی طی دهه گذشته رشد ثابتی داشته است و از ۱۶ میلیون تن در سال ۲۰۱۰ به ۲۲ میلیون تن در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است.

حجم تولید کشورها در سال ۲۰۲۳

نقشه پراکندگی توزیع مس در دنیا

سه معدن از ده معدن بزرگ مس جهان بر اساس ظرفیت در شیلی قرار دارند. معدن اسکوندیدا واقع در صحرای آتاکاما در منطقه آنتوفاگاستای شیلی قرار دارد. ظرفیت این معدن حدود ۱.۵ میلیون تن مس در سال ۲۰۲۲ بود که تقریباً دو برابر ظرفیت دومین معدن بزرگ مس جهان واقع در اندونزی است.

همچنین بخوانید:تحلیل سهم فسازان

ذخایر مس در دنیا

با توجه به جدول فوق کل ذخایر مس دنیا در سال ۲۰۲۳ میلادی ۱ میلیارد تن تخمین زده شده است.

ذخایر مس به تفکیک کشور

شیلی دارای بزرگترین ذخایر مس در دنیا می باشد و سهم آن از ذخایر دنیا ۱۹ درصد می باشد. این ذخایر تولید مس را برای تقریباً ۱۰۰ سال آینده با نرخ استخراج فعلی تضمین می کند. مس نقش مهمی در اقتصاد شیلی ایفا می کند و تخمین زده می شود که ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور به تولید مس بستگی دارد.

روند تولید مس تصفیه شده

پیشبینی می شود در سال ۲۰۲۸ تولید مس تصفیه شده با رشد ۵.۶۳ درصدی به ۲۷ میلیون تن برسد. همچنین سه کشور چین، شیلی و کنگو در سال ۲۰۲۳ هر یک به ترتیب سهم ۴۵، ۸، و ۸ درصدی از تولیدات مس تصفیه شده در دنیا را داشته اند.

در سال ۲۰۲۳ بیشترین میزان تولید مس تصفیه شده به ترتیب در مناطق آسیا، آمریکا، اروپا، آفریقا و استرالیا بوده است. در آسیا شاهد افزایش ۷.۵ درصدی تولید مس تصفیه شده نسبت به سال ۲۰۲۲ بوده ایم و کشورهای چین، ژاپن و کره جنوبی بیش از ۸۸ درصد تولیدات آسیا را پوشش داده اند.

وضعیت مصرف مس تصفیه شده

باتوجه به جدول فوق آسیا بیشترین میزان مصرف مس تصفیه شده در دنیا را دارد و بیش از ۷۲ درصد از مصرف این ماده در قاره آسیا صورت میگیرد. در آسیا کشور چین بیشترین سهم مصرف را در اختیار دارد و حدود ۷۴ درصد از مصرف در اختیار این کشور می باشد و بعد از آن کشورهای هند و کره جنوبی با سهم مصرف ۴ درصدی قرار دارند.

در سال ۲۰۲۳ نیز مصرف مس پالایش شده در ایران ۱۶۵ هزار تن بوده است که در دنیا با سهم مصرف ۰.۶ درصد رتبه ۲۴ و در آسیا با سهم مصرف ۰.۸۵ درصد رتبه ۱۳ را دارا بوده ایم.

پیشبینی ارزش بازار جهانی مس

اندازه بازار جهانی مس در سال ۲۰۲۳ معادل ۳۱۸ میلیارد دلار بوده است و بخش ساخت و ساز بیشترین سهم بازار را با ۳۲ درصد در سال ۲۰۲۳ داشته است. با نرخ رشد ۵.۱۱ درصدی پیشبینی می شود تا سال ۲۰۳۴ ارزش بازار جهانی به ۵۴۸ میلیارد دلار برسد. همچنین برآورد می شود آمریکای شمالی در بین این سال ها بیشترین نرخ رشد را داشته باشد.

ارزش صادرات در سال ۲۰۲۳

شیلی به عنوان بزرگترین تولیدکننده در دنیا، در سال ۲۰۲۳ از محل صادرات سنگ معدن  و کنسانتره آن درآمدی بیش از ۲۴ میلیارد دلار داشته است. بعد از شیلی کشورهای استرالیا، مکزیک و برزیل بیشترین ارزش صادرات را دارند.

ارزش واردات در سال ۲۰۲۳

در سال ۲۰۲۳ چین به عنوان بزرگترین واردکننده سنگ معدن  و کنسانتره آن در جهان شناخته می شود که ارزش واردات آن ۵۹.۹ میلیارد دلار بوده است. بعد از چین نیز کشور ژاپن با ارزش واردات ۱۱.۷ میلیارد تومان قرار دارد این تقاضای بالا برای مس نشان از نیاز به این فلز برای استفاده در صنایع مختلف را نشان می دهد.

وضعیت کنتانگو (بکواردیشن) ماهانه

وضعیت بازار آتی در یکسال گذشته به شرح زیر است که حکایت از تشدید وضعیت کنتانگو دارد. در ماه اخیر به دلایل بنیادی من جمله کاهش تقاضا، با افت این شاخص مهم بازارهای آتی مواجه بودیم.

در جدول زیر برخی از کلیدی‌ترین اطلاعات یک هفته گذشته بازار بورس کالای لندن مشاهده می‌شود: