مزایای عضویت ایران در بریکس، برای اینکه بخواهیم از مزایای عضویت ایران در بریکس را مورد بررسی قرار دهیم بایستی ابتدا بریکس و نحوه تشکیل آن را بشناسیم؛ و سپس به مزایای عضویت ایران در بریکس بپردازیم. بریکس یک گروه بین‌المللی به رهبری قدرت های اقتصادی جدید است. بریکس (BRICS) مخفف پنج اقتصاد بزرگ در حال ظهور یعنی کشور های برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی است. از سال ۲۰۰۹، دولت های کشورهای این گروه سالانه در اجلاس های رسمی تشکیل جلسه داده اند.
کشور های عضو بریکس ۲۷ درصد از مساحت کره زمین و ۴۰ درصد از جمعیت جهان را تشکیل میدهند. در سال ۲۰۲۲، این پنج کشور حدود ۲۶ درصد از تولید ناخالص جهانی را به خود اختصاص داده اند.
در حال حاضر دو کشور چین و روسیه، عضویت دائم شورای امنیت را دارند و سه کشور دیگر داعیه عضویت دائم در شورای امنیت و اصلاح ساختارهای سیاسی و مالی جهانی را دارند.
نزدیک ۴۰ درصد از صادرات ما در سال ۲۰۲۲ مربوط به ۵ کشور عضور بریکس بوده است و ۳۵ درصد واردات ما نیز از این ۵ کشور بوده است که نقش این گروه در تجارت کشور ما را نشان می‌دهد.
اعضای جدید گروه بریکس
از اول ژانویه ۲۰۲۴ عربستان سعودی، ایران، امارات متحده عربی، آرژانتین، مصر و اتیوپی به این گروه می‌پیوندند. چین و روسیه بریکس را در تقابل با غرب می‌بینند، اما برزیل مخالف این رویکرد است.
کشورهای عضو همچنین خواهان کاهش وابستگی خود به دلار آمریکا به عنوان ارز برتر جهانی هستند. به ویژه چین و روسیه بر تقابل با غرب پافشاری می‌کنند.
با پذیرش اعضای جدید، این گروه به بریکس پلاس تبدیل میشود.
رویکرد های مدنظر گروه بریکس
۱.افزایش مبادلات تجاری بین کشورهای عضو و در نتیجه کاهش وابستگی اقتصادی به اروپا و آمریکا
۲.تشکیل بانک توسعه و ذخیره ارزی در برابر نهاد های غربی هم چون بانک جهانی و صندوق بین المللی پول
۳.استفاده از پتانسیل کشورهای در حال توسعه برای تغییر مناسبات اقتصاد جهانی و عادلانه تر کردن آن
۴.ایفای نقش مؤثر در کمک کردن به کشورهای در حال ورشکستگی
۵.تاثیرگذاری مثبت بر بحران های سیاسی یا اقتصادی مهم جهانی.
مزایای عضویت ایران در بریکس
با عضویت ایران در این گروه بخش بزرگی از مشکلات صادراتی کشور به واسطه بازار بزرگ کشور های عضو حل می شود و صادرات کالاهای ایرانی افزایش خواهد یافت و تحریم های امریکا خنثی می شود.
همچنین در زمینه واردات نیز گشایش هایی نیز به طبع حاصل خواهد شد و میتوانیم قطعات، تجهیزات و دیگر ملزومات مورد نیاز کشور را که در این سال ها مورد نیاز کشورمان بوده و به واسطه تحریم های ناجوانمردانه مشکلاتی در زمینه وارد کردن آن ها بوده است را برطرف کنیم.
از دیگر مزایای عضویت ایران در بریکس بحث سرمایه گذاری و جذب سرمایه گذاری خارجی است که در سال های اخیر به واسطه ریسک های اقتصادی و سیاسی کشور و تحریم های اعمال شده از سمت امریکا به پایین ترین حد خود رسیده است. پیشبینی میشود با عضویت ایران در گروه بریکس ، کشور های عضو این گروه سرمایه گذاری های بیشتری را در ایران انجام دهند.
از دیگر فرصت های پیش روی ما ظرفیت استفاده از کریدور شمال- جنوب است. ایران میتواند با تکمیل این کریدور به عنوان پل ارتباطی ۲ کشور عضو گروه بریکس یعنی روسیه و هند قرار گیرد.
پیشبینی میشود با عملیاتی‌شدن این کریدور، ایران سالانه حدود ۲۰ میلیارد دلار درآمد از این مسیر ترانزیتی کسب کند. ظرفیت ترانزیت کریدور شمال- جنوب، ۳۰ میلیون تن در سال است اما در حال حاضر ایران از دو میلیون تن این ظرفیت بهره می‌برد. این کریدور ظرفیت ترانزیت حدود ۲۵۰ میلیارد دلار محصولات هندی و چینی و آسیای شرقی به مقصد اروپا در سال را دارد.
اثر پیوستن ایران بر بازار سرمایه نیز در بلندمدت مثبت میباشد زیرا صادرات به کشور های عضو این گروه افزایش خواهد یافت، تامین مالی شرکت های ایرانی، نوسازی تجهیزات فعلی و ورادات قطعات جانبی و یدکی نیز در دستور کار قرار میگیرد.
پیشبینی میشود گروه های پالایش و پتروشیمی با توجه به قدیمی بودن تجهیزات و مستهلک شدن دارایی های آن ها، سرمایه گذاری خوبی در این صنعت صورت گیرد و با افزایش صادرات نفت و مشتقات آن به کشور های عضو گروه بیشترین تاثیر مثبت را با عضویت ایران در بریکس بگیرند و سهام شرکت های این گروه ها رشد قیمتی خوبی را تجربه کنند.
بانک توسعه جدید
بانک توسعه جدید در سال ۲۰۱۴ برای تامین مالی پـروژه های زیرساختی در کشورهای بریکس و سایر بازارهای نوظهور تاسیس شد. این بانک دارای سرمایه ۱۰۰ میلیارد دلاری است و دفتر مرکزی آن در شانگهای چین قرار دارد. بر اساس توافقنامه تاسیس بانک توسعه جدید، این بانک باید از طریق وام، ضمانت، مشاوره، مشارکت در سهام پروژه ها و سایر ابزارهای مالی از پروژه های توسعه ای دولتی و خصوصی اعضا حمایت کند.
نهاد کلیدی دیگری که با هدف تقویت همگرایی مالی میان کشورهای عضو بریکس ایجاد شده، نهاد ذخیره احتیاطی بریکس است. ترتیبات ذخیره احتیاطی بریکس (CRA) یک مکانیزم همکاری مالی برای حمایت از اعضای گروه در چالش ها و بحران های احتمالی مالی است کـه توسط کشورهای بریکس در سال ۲۰۱۴ ایجاد شد.
نتیجه گیری
مهم ترین مزایای عضویت ایران در بریکس، دستیابی به منابع مالی در هر دو نهاد بانک توسعه جدید و مکانیزم ذخیره احتیاطی این گروه است. هر چند تحریم های مالی ایالات متحده دسترسی به منابع این دو نهاد را برای ایران دشوار می‌سازد، اما بریکس در فرآیند دلارزدایی انواع روش ها را برای ارائه وام و خدمات به اعضا اتخاذ کرده است که این روش ها می توانند به کاهش تاثیر تحریم ها در همکاری ایران با نهادهای مالی این مجموعه کمک کنند.
