صندوق بین‌المللی پول در آخرین بروزرسانی گزارش خود در مورد چشمانداز اقتصاد جهانی (ژانویه ۲۰۲۳ ) پیشبینی خود از رشد اقتصاد جهانی در سال جاری میلادی را با ۰.۲ درصد بهبود نسبت به گزارش قبلی خود در اکتبر۲۰۲۲ به ۲.۹ درصد ارتقاء داد. از نظر صندوق بین‌المللی پول، تورم فعلی و اقدامات سیاستی مورد نیاز برای مهار آن (افزایش نرخ بهره) و همچنین ادامه جنگ اوکراین، مانع اصلی رشد بیشتر اقتصاد جهانی است.
اقتصاد جهانی چیست ؟
اقتصاد جهانی به تمام فعالیت‌های اقتصادی کشورها و مناطق در سطح جهانی اشاره دارد. این شامل تجارت بین‌المللی، سرمایه‌گذاری، تبادل ارز، جابه‌جایی نیروی کار، تکنولوژی، موارد دیگری همچون تمویل و همکاری‌های اقتصادی بین کشورها است. اقتصاد جهانی از تعامل‌ها و ارتباطات ناشی از تجارت و سرمایه‌گذاری بین‌المللی بهره می‌برد. کشورها با یکدیگر در مبادله کالاها و خدمات، منابع، تکنولوژی، دانش فنی و نیروی کار همکاری می‌کنند.
رزم‌سازی تجارت جهانی به افزایش رقابت و فرصت‌ها در دسترسی به بازارهای جهانی منجر میشود. در پیچیدگی اقتصاد جهانی، سازمان‌های بین‌المللی مانند صندوق بین‌المللی پول (IMF) و سازمان تجارت جهانی (WTO) نقش مهمی در تنظیم و نظارت بر روند اقتصاد جهانی دارند. تحولات در اقتصاد جهانی میتواند تأثیرات زیادی بر روی کشورها و جوامع داشته باشد و برای مدیریت مناسب این تغییرات، همکاری و تعامل بین کشورها ضروری است.
صندوق بین المللی پول چیست ؟
صندوق بین‌المللی پول (IMF) یک سازمان بین‌المللی است که برای ارتقای پایداری مالی جهانی و همچنین تسهیل رشد اقتصادی کشورهای عضو تلاش میکند. IMF اصلاحات و سیاست‌های مالی را ترویج میکند و به کشورها در مدیریت مواجهه با چالش‌های اقتصادی کمک میکند. همچنین، این سازمان با تأسیس صندوق پولی بین‌المللی، کشورها را در مواجهه با مشکلات مالی و گردش موجودی پولی به عنوان بانکی میانی دریابد.
IMF اعضای خود را از بین کشورهای عضو سازمان ملل متحد انتخاب میکند و عضویت در آن نیازمند تعهد به قراردادها و سیاست‌های آن است. سازمان به صورت مرتب با کشورهای عضو همکاری میکند و به آن‌ها وام می‌دهد و سیاست‌های مالی مستقلی را تعیین میکند. همچنین، IMF به عنوان مکملی برای بانک جهانی به عنوان یک سازمان مالی جهانی عمل میکند.
برآورد صندوق بین‌المللی پول
در سال ۲۰۲۲ رشد اقتصاد جهانی ۳.۴ درصد بوده و پیشبینی میشود در سال ۲۰۲۳ به ۲.۹ درصد و در سال ۲۰۲۴ به ۳.۱ درصد برسد. لازم به ذکر است میانگین رشد اقتصاد جهانی در بازه زمانی ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ میلادی، ۳.۸ درصد بوده است. بر اساس گزارش منتشر شده تداوم همه‌گیری کووید۱۹- در چین، رشد سال گذشته را سرکوب کرد، اما اکنون، پس از بازگشایی اقتصاد چین، بهبودیِ سریعتر از حد انتظار بوده است.
انتظار میرود تورم جهانی از ۸.۸ درصد در سال ۲۰۲۲ به ۶.۶ درصد در سال جاری و سپس به ۴.۳ درصد در سال ۲۰۲۴ کاهش یابد. قبل از همه‌گیری، تورم ساالنه در سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ به طور متوسط ۳.۵ درصد بود. صندوق بین‌المللی پول همچنین پیشبینی میکند قیمت نفت در سال جاری نسبت به سال گذشته ۱۶ درصد کاهش یابد.
به اعتقاد کارشناسان صندوق بین‌المللی پول، خطرات رشد جهانی اقتصاد همچنان ادامه دارد، اما از اکتبر ۲۰۲۲ تا حدودی کاهش یافته است که ممکن است منجر به کاهش سریعتر تورم و رشد سریعتر تقاضا شود. با این حال، همه‌گیری میتواند اوضاع را در چین وارونه کند، روسیه میتواند وضعیت را بدتر کند و نرخ‌های بهره بالاتر میتواند بار بدهی را افزایش و بدتر کند.
برای اقتصادهای توسعه‌یافته، صندوق بین‌المللی پول پیشبینی میکند که رشد سال جاری از ۲.۷ درصد برآورد شده در سال گذشته به ۱.۲ درصد کاهش یابد و در سال ۲۰۲۴ به ۱.۴ درصد برسد. طبق گزارش صندوق بین‌المللی پول، انتظار میرود ۹۰ درصد از کشورهای توسعه یافته درسال جاری با کاهش رشد مواجه شوند. در ایالات متحده، انتظار میرود رشد از دو درصد سال گذشته به ۱.۴ درصد در سال جاری و به یک درصد در سال ۲۰۲۴ کاهش یابد. بنابراین صندوق بین‌المللی پول انتظار رکود اقتصادی برای بزرگترین اقتصاد جهان را ندارد. انتظار میرود اقتصاد منطقه یورو در سال جاری ۰.۷ درصد رشد کند و در سال ۲۰۲۴ نیز رشد اقتصادی ۱.۶ درصدی را ثبت کند.
این رقم در سال جاری ۰.۲ واحد درصد بهتر از پیشبینی قبلی است که بخشی از آن به دلیل کاهش قیمت محصولات انرژی است. پیشبینی میشود رشد اقتصادی آلمان در سال جاری به ۰.۱ درصد و در سال آینده به ۱.۴ درصد برسد. برای ژاپن، صندوق بین‌المللی پول رشد اقتصادی ۱.۸ درصدی را در سال جاری پیشبینی میکند و پس از آن انتظار میرود در سال ۲۰۲۴ به ۰.۹ درصد کاهش یابد، زیرا تأثیر اقدامات محرک دولت کمتر خواهد بود.
برای بازارهای به اصطلاح نوظهور و کشورهای در حال توسعه، صندوق بین‌المللی پول، رشد چهار درصدی را در سال جاری پیشبینی کرده است که ۰.۳ درصد بهتر از پیشبینی قبلی است. برای سال ۲۰۲۴ رشد ۴.۲ درصدی پیشبینی میشود که ۰.۱ درصد بدتر از پیشبینی قبلی است. انتظار میرود رشد اقتصادی چین در سال جاری ۵.۲ درصد باشد، اما پیشبینی میشود در سال ۲۰۲۴ به ۴.۵ درصد کاهش یابد. برای سال گذشته، رشد چین سه درصد تخمین زده شده است که اولین بار در بیش از چهار دهه است که رشد چین کمتر از میانگین جهانی است.
همچنین انتظار میرود رشد هند از ۶.۸ درصد در سال گذشته به ۶.۱ درصد در سال جاری کاهش یابد و در سال ۲۰۲۴ به ۶.۸ درصد بازگردد. اما در خصوص روسیه، صندوق بین‌المللی پول در ابتدا انتظار داشت، اقتصاد این کشور در سال گذشته ۳.۴ درصد کوچکتر شود، اما تولید ناخالص داخلی روسیه ۲.۲ درصد کاهش یافت. پیشبینی میشود درسال جاری نیز روسیه رشد ۰.۳ درصدی و در سال ۲۰۲۴ رشد ۲.۱ درصدی را ثبت کند.
مزایای عضویت ایران در بریکس (۵ قدرت جدید)
صندوق بین‌المللی پول در سال جاری، رشد ۱.۸ درصدی را برای آمریکای لاتین و کارائیب، ۳.۲ درصدی را برای خاورمیانه و آسیای مرکزی و ۳.۸ درصدی را برای منطقه صحرای جنوب آفریقا پیشبینی کرده است. لازم به ذکر است بانک جهانی در هفته‌های گذشته، چشمانداز بدتری را برای اقتصاد جهانی منتشر کرد. بانک جهانی پیشبینی خود را برای رشد جهانی در سال جاری تقریباً به نصف کاهش داد (۱.۷ درصد) و هشدار داد که اقتصاد جهانی به طرز خطرناکی به رکود نزدیک خواهد شد.
