تحلیل بنیادی پتایر (شرکت ایران تایر)

لاستیک محصول ناشناخته ای نیست و از دوران کودکی با سوار شدن بر دوچرخه تا دوران بزرگسالی و خرید خودرو سواری یا موتور، نیاز به آن حس شده است. البته کاربرد آن تنها در تایر سازی نیست و در ساخت تسمه نقاله، صفحات لاستیکی، تسمه ها، شلنگ، واشر، لوله و غیره در صنایع مختلف به کار گرفته می شود. تقریبا ۷۰ درصد لاستیک در صنعت تایرسازی مصرف می شود.

تولید تایر به طور خلاصه در چند مرحله صورت میگیرد. در مرحله اول اختلاط مواد اولیه بعد از توزین هر یک از آنها انجام میشود. سپس کامپاند تولید شده به صورت لایه لایه بر روی یکدیگر قرار میگیرند که رویه و دیواره های تایر را تشکیل میدهد.

سپس لایه های داخلی به کمک الیاف نخ و یا سیم تولید می شود. سپس در مرحله بیدسازی، طوقه لاستیک ساخته می شود. مرحله بعد ساخت تایر خام است که اجزای قبلی به یکدیگر متصل میشوند. در مرحله نهایی نیز پخت تایر خام انجام میشود که خواص لازم را در این مرحله بدست می آورد. شکل گیری نهایی و آج تایر نیز در این مرحله اتفاق می افتد. نهایتا فرآیند بازرسی و کنترل کیفیت انجام میشود.

در یک دسته بندی ساده میتوان تایرها را به سه گروه تقسیم بندی کرد. تایرهای PCR که خودروهای سواری طراحی میشوند و حدودا  ۱۰  کیلوگرم وزن دارند. تایرهای TBR با وزن میانگین ۱۵ کیلوگرم برای کامیون ها، اوتوبوس ها و تریلی و نهایتا تایرهای OTR که مخصوص ماشین آلات صنعتی مانند لودر هستند و نزدیک به ۵۰ کیلوگرم هستند.

میزان مصرف تایر وابسته به صنعت خودرو است. در حال حاضر بیش از ۲۵ میلیون دستگاه خودرو در کشور وجود دارد. بیشترین فروش تایر مربوط به تعویض لاستیک های مستعمل است که به طور میانگین ۴ تا ۵ سال یکبار تعویض میشوند. تولید خودرو جدید نیز باعث افزایش مصرف تایر می شود. عواملی مانند قدرت خرید مردم هم در تقاضا تاثیر میگذارد. زیرا با افزایش قدرت خرید تمایل به خریداری خودرو و تعویض به موقع تایر بیشتر می شود.

همچنین بخوانید: سود سهام لاستیک بارز

در کشور سالانه ۲۰ تا ۲۵ میلیون حلقه از انواع لاستیک در سایز های مختلف تولید می شود و کمتر از ۵ میلیون حلقه لاستیک واردات داریم که بیشترین واردات از چین صورت گرفته است. شرکت ایران تایر با تولید سالانه ۲۵ تا ۲۸ هزار تن حدود ۱۱ درصد از سهم تولید تایر کشور را به عهده دارد. در نمودار زیر به مهمترین تایر سازان کشور اشاره شده است. سهم سایر تایر سازان مانند دنا، البرز، پارس و غیره زیر ۵ درصد است که مجموع آنها به ۱۱ درصد می رسد.

شرکت ایران تایر در سال ۴۳ تاسیس شد و سال ۵۵ در بورس پذیرفته شد. سهامدار اصلی آن بنیاد مستضعفان است که مالک هلدینگ انرژی گستر سینا است. پتایر لاستیک های رادیال سیمی و بایاس تولید میکند. ظرفیت اسمی آن از ۱۸ هزار تن به ۲۷ هزار تن در سال رسیده است. کارخانه شرکت فعلا در تهران است و قرار است به مهدی شهر سمنان منتقل شود.

برنامه توسعه پتایر 

در کوتاه مدت شرکت قصد دارد با راه اندازی ماشین آلات جدید تولید خود را افزایش دهد و سهم صادرات خود را افزایش دهد. با توجه به محدودیت هایی از جمله مسائل زیست محیطی امکان افزایش ظرفیت در کارخانه تهران وجود ندارد و کارخانه به سمنان منتقل خواهد شد. در بلند مدت تکمیل کلیه فازهای کارخانه مهدی شهر در دستور کار قرار دارد درصورت تکمیل، ظرفیت تولید تایر را به ۶۰ هزار تن می رساند.

این طرح سه فاز دارد که فاز اول آن ایجاد ظرفیت ۲۵ هزار تنی رادیال است که پیش بینی اولیه تکمیل آن تا پایان سال ۱۴۰۷ است. مجموعه ای از موارد مختلف مانند دریافت وام ارزی از صندوق توسعه ملی، تسهیلات بانکی و افزایش سرمایه از محل آورده نقدی برای تامین مالی درنظر گرفته شده است. سود عملیاتی سال گذشته ۷۳۲ میلیارد تومان و هزینه مالی ۱۰۰ میلیارد تومان بوده است. در سنوات آتی هزینه های مالی شرکت سنگین خواهد بود و سودآوری شرکت را تحت تاثیر قرار داده است.

شرکت در عملیات خود مشکل ندارد مگر اینکه در گرفتن مجوزهای افزایش نرخ با مشکل روبرو شود که با توجه به حجم تامین مالی میتواند به لحاظ وجه نقد تحت فشار قرار گیرد و سود نقدی نیز کاهش یابد. درصد تقسیم سود سال گذشته نیز تنها ۱۲ درصد بوده که نیاز شرکت به منابع مالی را خاطرنشان میکند.

روند تولید و فروش در نمودار زیر قابل مشاهده است. میزان تولید تایر رادیال رشد خوبی داشته و در سال های اخیر به ۲۰ هزار تن در سال رسیده است. ۱۵ تا ۲۰ درصد فروش به شرکت تامین قطعات تراکتورسازی تبریز و زامیاد است و مابقی به سایر مشتریان. عمده فروش در داخل کشور صورت میگیرد.

سال ۹۷ ممنوعیت صادرات لغو شد و شرکت ها مجاز شدند بخشی از محصولات خود را صادر کنند. سال گذشته ۴۹۳ تن از محصولات صادر شدند که پاکستان و افغانستان مقاصد صادراتی اصلی بودند. سیاست شرکت سعی بر صادرات با نرخ های بالاتر از نرخ های داخلی است.

قبل از سال ۹۷ مقادیر فروش پایین بوده اند که درآمد کمتری شناسایی شده است. در سال های ۹۷ تا ۹۹ نرخ فروش ها پایین بوده اما بعد از آن با افزایش نرخ دلاری، مبالغ فروش نیز رشد خوبی کرده اند به طوری که در سال ۴۰۲ مبلغ فروش به ۸۱ میلیون دلار رسیده است. نرخ ها به صورت دستوری و توسط انجمن صنفی با نظارت سازمان حمایت از مصرف کنندگان تعیین میشود.

سهام پتایر

نوسانات حاشیه سود پتایر در شکل زیر قابل مشاهده است. حاشیه سود ناخالص از ۱۳ تا ۳۷ درصد متغیر بوده است. زمان هایی که شرکت با افزایش بهای تمام شده مواجه است اما مجوز افزایش نرخ محصولات را ندارد حاشیه سود شرکت افت میکند و یکی از علل این نوسانات نیز همین مسئله است که بعد از افزایش نرخ با تاخیر، حاشیه سود مجددا افزایش پیدا میکند. آخرین مجوز افزایش نرخ مربوط به افزایش ۱۰ درصدی نرخ تایرهای رادیال است که در اردیبهشت ۴۰۳ اعلام شد.

بهای تمام شده پتایر 

عمده بها مربوط به مواد اولیه است که ۳۵ درصد آن وارداتی است. کائوچو مهمترین ماده اولیه است که به دو صورت مصنوعی و طبیعی وجود دارد. این دو کالا به طور کامل جانشین یکدیگر نیستند و مقادیر مشخصی از هرکدام برای هر یک از انواع تایر نیاز است زیرا برخی خواص مانند استحکام کششی در کائوچوی طبیعی قوی تر است.

کائوچو طبیعی در ایران تولید نمیشود و به طور کامل وارداتی است و شرکت عمدتا از سنگاپور خرید میکند. همچنین برخی مواد شیمیایی هم به صورت وارداتی هستند. کائوچوی مصنوعی، دوده، نخ نایلون و سایر مواد عمدتا از داخل کشور تامین می شود.

نرخ دلاری مواد اولیه به ازای یک کیلوگرم در شکل زیر با نرخ محصول اصلی مقایشه شده است. سبد مواد اولیه بر حسب درصد اهمیت هر یک از مواد تشکیل شده است. نخ نایلون نیز جزء ماده اولیه است اما نرخ آن از تایر بالاتر است و در نمودار به آن اشاره نشده است.

سود و زیان پتایر

برای ادامه سال تنها یک افزایش نرخ ۱۰ درصدی برای محصولات درنظر گرفته شده. با توجه به حفظ حاشیه سود بالای ۲۰ درصد در سال احتمال افزایش نرخ های بیشتر پایین است. از طرفی نرخ مواد اولیه همراه با افزایش دلار در ادامه سال بالا رفته و هزینه ها را افزایش می دهد. با توجه به مفروضات درنظر گرفته شده شرکت درآمدی حدود ۴۳۵۰ میلیارد تومان در سال خواهد داشت و با توجه به سرمایه فعلی میتواند به ازای هر سهم ۳۹۲ ریال سود بسازد.