بررسی تاثیر افزایش نرخ دلار محاسباتی قیمت پایه فرآورده های نفتی بر سهم های مهم پالایشی

نرخ ارز یا به عبارتی نرخ دلار بعد از قیمت نفت و کرک اسپرد محصولات، مهمترین عامل در فروش و بهای تمام شده شرکت های پالایشی است.

تغییرات نرخ ارز به طور مستقیم در روند سود نا خالص و خالص پالایشگاه ها اثر گذار است؛ به طوری که ۱۰۰% درآمد عملیاتی و بیش از ۹۰% بهای تمام شده از نرخ ارز تاثیر می پذیرند. ساختار درآمدی و هزینه ای در شرکت های پالایشی به صورت تهاتری است، یعنی شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی در قبال عرضه نفت خام به پالایشگاه ها (اندکی هم میعانات گازی)، محصولات اصلی (به اصطلاح محصولات حاکمیتی) را دریافت می کند و ما به التفاوت مبلغ فروش نفت خام و خرید محصولات به حساب پالایشگاه ها واریز می کند.

بنزین، گازوئیل یا نفت گاز و نفت کوره و نفت سفید محصولات اصلی محسوب می شوند.

سایر محصولاتی که قابلیت عرضه در بورس کالا و انرژی را دارند، محصولات جانبی یا غیرحاکمیتی هستند که بر اساس قیمت پایه در بورس ها رقابت می شوند. نرخ دلار اعلامی توسط دولت و وزارت نفت برای تسویه ریالی محصولات و مواد اولیه (نفت و میعانات گازی) ۲۸۵۰۰ تومان بود که با مخالفت فعالان اقتصادی و بازار سرمایه مواجه شد تا اینکه سرانجام مجلس شورای اسلای طی نامه ای مانع از نرخ گذاری دستوری شد و دستور داد تا نرخ اعلامی در سامانه های رسمی معاملاتی را ملاک نرخ گذاری ماده اولیه و محصول در شرکت های پتروپالایشی قرار دهند.

جدول قیمت پایه فرآورده های نفتی

نرخ های پایه جدید اعلامی انجمن صنفی صنعت نفت که با دلار ۳۷۹۰۰ تومانی محاسبه شده است، مربوط به محصولات جانبی پالایشگاه ها است که در بورس ها معامله می شود و بر همان مبنایی است که طبق دستور مجلس بوده است. همراهی شرکت های پالایشی در رشد ۵۰% بازار پس از ابلاغ نرخ ۲۸۵۰۰ تومانی دولت، عملا به معنی جدی نگرفتن نرخ های دستوری توسط بازار بود؛ ولی همین پالایشی ها با ریزش بازار هم شروع به کاهش قیمت کردند.

بازار پس از یک اصلاح ۱۵% تا ۲۰% با اخبار مثبت و انتخاب لیدر جذاب می تواند به رشد خود ادامه دهد.

پالایشی ها در کنار گروه بانکی می توانند لیدری مجدد بازار را بر عهده بگیرند؛ هرچند کاهش کرک اسپردها و قیمت نفت از عوامل خنثی کننده رشد این صنعت است که می تواند هجوم یکباره تقاضا به سمت سهام پالایشی را به یک هیجان یکی دو روزه تبدیل کند.

در صورت رشد مجدد نرخ ارز و ایجاد فاصله با نرخ های سامانه ای (۳۸۰۰۰ تومان فعلی)، شرکت هایی که وزن محصولات جانبی به ویژه وکیوم باتوم و نفتا در آنها زیاد است، و با رقابت روبرو شده و نرخ های بالاتری را به خود می بینند، که با توجه به تثبیت خرید نفت خام در نرخ سامانه ای، به افزایش حاشیه سود منجر می شود.

جدول زیر وزن محصولات رقابتی را به ترتیب رتبه آورده است: